Page 16 - สวัสดีครับท่านผู้อ่านทุกท่าน ก่อนอื่นกระผมขอแนะนำตัวก่อนครับ กระผม พันเอก กัญจน์ณัฎฐ์ นิลนนท์ รับหน้าที่เป็นบรรณาธิการสวัสดิการสารแทน พันเอก สมเกียรติ ถนอมคุ้ม ผู้อำนวยการกองกิจการรร้านสวัสดิการกลาง กรมสวัสดิการทหารบก เนื่องจากท่านมีภารกิจที่มากขึ้น ผู้บังคับบัญชา จึงมอบหมายให้กระผมมารับหน้าที่ต่อจากท่าน แต่ไม่ต้องกังวลครับเพราะว่าหนังสือสวัสดิการสารของเรายังคงมีเนื้อหาสาระน่ารู้ต่าง ๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อท่านสมาชิกเช่นเดิม และถ้าสมาชิกท่านใดอยากแนะนำติชม หรือต้องการให้นำเสนอเรื่องใด สามารถแนะนำมาได้ครับ สุดท้ายนี้กองบรรณาธิการสวัสดิการสารขอขอบคุณทุกหน่วยที่ให้การสนับสนุนข้อมูล และภาพถ่ายทำให้หนังสือสวัสดิการสารมีความสมบูรณ์ครบถ้วนทั้งเนื้อหาสาระ และหวังเป็นอย่างยิ่งว่าท่านผู้อ่านจะได้รับความรู้ พร้อมทั้งความบันเทิงจากหนังสือสวัสดิการสารฉบับนี้ครับ
P. 16
ฉัตร 1 ชั้น คือ พระกลด ใช้เวลาเสด็จพระราชด าเนิน
ฉัตร 3 ชั้น คือ ฉัตรชุมสาย
ฉัตร 5 ชั้น คือ เครื่องพระอภิรุม
ฉัตร 7 ชั้น คือ ฉัตรพระคชาธาร
ฉัตร 9 ชั้น คือ พระมหาเศวตฉัตร ที่ประดิษฐานประจ า
พระแท่นต่าง ๆ
ทั้งนี้ มีการใช้ฉัตรทั้งภายในและภายนอกอาคารคือ
1. ใช้ปักหรือแขวน ได้แก่ เศวตฉัตร ฉัตรลาย
ขาวทอง ฉัตรตาด ฉัตรโหมด
2. ใช้ตั้งในการพระราชพิธี หรือเชิญไปใน พระอภิรุม ฉัตร 7 ชั้น ภาพจากเฟซบุ๊ก หอสมุดพิกุลศิลปาคาร
กระบวนแห่ เพื่อประกอบพระเกียรติยศ เช่น พระมหา ฉัตรแต่ละชั้นมีความหมายอย่างไร ใช้กับใคร ?
เศวตฉัตร ในสารานุกรมไทย อธิบายการใช้ฉัตรเพื่อแสดง
นอกจากนี้ ยังนิยมสร้างฉัตรเป็นเครื่องประดับ อิสริยยศ ดังนี้
เป็นพุทธบูชา เป็นเครื่องประกอบปูชนียวัตถุและปูชนียสถาน 1. เศวตฉัตร เป็นฉัตรผ้าขาวทรงกว้างมี 4 แบบ
อีกด้วย คือ นพปฎลมหาเศวตฉัตร เป็นฉัตร 9 ชั้น ส าหรับพระมหา
กษัตริย์ที่ทรงรับพระบรมราชาภิเษก ตามโบราณขัตติย
ราชประเพณีแล้ว เรียกกันโดยย่อว่า พระมหาเศวตฉัตร
พระสัปตปฎลเศวตฉัตร เป็นฉัตร 7 ชั้น ส าหรับ
พระอิสริยยศของพระมหากษัตริย์ ที่ยังมิได้ทรงรับพระบรม
ราชาภิเษก สมเด็จพระอัครมเหสี สมเด็จพระบรมราชชนนี
และสมเด็จพระยุพราช
เบญจปฎลเศวตฉัตร เป็นฉัตร 5 ชั้น ส าหรับพระราชวงศ์
้
ที่ด ารงพระยศเจ้าฟา พระมเหสีชั้นพระราชเทวี และ
ั
พระอครชายาเธอกับสกลมหาสังฆปรินายกที่ได้รับ
ชุมสาย ฉัตร 3 ชั้น ภาพจากเฟซบุ๊ก หอสมุดพิกุลศิลปาคาร
สมณุตมาภิเษกเป็นสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
2. ฉัตรขาวลายทอง เป็นฉัตร 5 ชั้น พื้นขาวเขียน
ลายทองห้อยจ าปาทอง เป็นฉัตรส าหรับพระบรมราชวงศ์
ิ
ชั้นพระองค์เจ้าที่ด ารงพระอสริยยศเป็นเจ้าต่างกรม
ชั้นสมเด็จกรมพระยา
3. ฉัตรตาด มี 2 แบบคือ ฉัตรตาดขาว 5 ชั้น
เป็นฉัตรส าหรับพระราชโอรส พระราชธิดาของพระมหากษัตริย์
ที่ด ารงพระยศพระองค์เจ้าต่างกรมชั้นกรมพระ ฉัตรตาดเหลือง
5 ชั้น ส าหรับพระราชโอรส พระราชธิดาของพระมหากษัตริย์
ที่ด ารงพระยศพระองค์เจ้าต่างกรมชั้นกรมหลวงกับเป็น
ฉัตรสมเด็จพระสังฆราชเจ้า
พระอภิรุม ฉัตร 5 ชั้น ภาพจากเฟซบุ๊ก หอสมุดพิกุลศิลปาคาร
สวัสดิการสาร เมษายน 2568 16
